Sayfa 2
Mobbing; işyerinde meydana gelen, bir ya da birkaç çalışanın başka bir ya da birkaç çalışana uyguladığı düşmanca tutum ve davranışlardır. Burada amaç, hedefteki mağdurun çaresiz hale getirilip, işyeriyle bağının kesilmesini sağlamaktır. Burada esas dikkat edilmesi gereken konu, davranışların tekrarlanır ve devamlılık gösterir nitelikler taşımasıdır. Eğitimci uzman, mobbing bilirkişisi İsmail Akgün ile mobbinge dair söyleşimizin ikinci bölümün siz değerli okurlarımızın ilgilerine sunuyoruz:
M. Hülya Günay: MEYAD kuruluş öyküsü, faaliyetleri hakkında bizleri bilgilendirir misiniz?
İsmail Akgün: ÇSGB/ ÇASGEM’de bir projede görev yaparken “mobbing” kavramı ile tanıştım. Araştırmaya başladım ve çalışanların korkulu rüyası, sonradan vebası olarak tanımladığım olgu olduğunu gördüm. Bu veba ile mücadele ve toplumsal bilinçlenme amacıyla kamu adına 23 Mayıs 2012 tarihinde ulusal çapta “1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı” projesini yaptım ve uyguladık. Alanda çalışan ve alana yakın birçok kişi ile tanışma fırsatı buldum. Sivil toplum alanında da etkin hizmetler yapmamız gerektiğine arkadaşlarımızla karar verdik ve görüşmeler sonucunda 12.05.2015 tarihinde “Mobbing Eğitim Yardım Araştırma Derneği (MEYAD)” kurduk. MEYAD, kurulduğu günden bu güne kadar çok sayıda faaliyet yaptı. İzninizle belli başlı bazı çalışmalarımızı arz edeyim.
MEYAD AKADEMİ: 15 günde bir dernek merkezinde alanında öne çıkmış, uzmanlaşmış kişileri davet ederek “çalışma hayatı” üst başlığında yüz yüze eğitimler verdik ve devam ediyoruz. Pandemi ile birlikte teknolojik imkânları kullanarak uzaktan eğitim modeline geçtik. Sloganımız şudur; “herkese ve herkesime”.
MEYAD Akademi Dergisi: 5. Yılına giren dergimiz hakemli ve akademik bir dergidir. Bugüne kadar yılda 2 sayı ile “çalışma hayatı” üst başlığında hizmet eden dergimiz 2024 yılından itibaren yılda 3 sayı ile bilim dünyasına ve yönetim otoritelerine destek olmaya çalışmaktadır.
MEYAD BÜLTEN: Yılda bir tüm faaliyetlerimizin yanı sıra üyelerimiz öncelikli olmak üzere alanda belli birikime sahip kişilerin yazı, şiir, hikaye, karikatür, resim gibi eserlere yer vererek çalışma hayatına katkı vermeye devam etmektedir. 2024 yılı Ocak ayı itibariyle 4. Sayı büyük bir emek ve onurla yayım hayatına sunulmuştur.
MEYAD Temsilcilikler: MEYAD kurulduğu günden bu yana temkinli ve emin adımlarla büyümeye devam etmektedir. Ülkemizin hemen her ilinde üyelerimiz bulunmaktadır. Üyelerimizin yoğunlaştığı ve çalışma hayatının güçlü illerinde öncelikli olarak temsilcilikler kurduk, devam ediyoruz.
Bunlar; Merkez Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya, Düzce ve Kırıkkale illeridir. Her temsilcilikte mobbing başta olmak üzere çalışma hayatı ile ilgili konferans, kurum ve kuruluş ziyaretlerimiz ile gerekli tanıtım ve bilgilendirmelerde bulunduk, devam ediyoruz.
MEYAD KAMU SPOTLARI: Bir AB projesi kapsamında mobbingin doğru bilinmesi ve mücadele edilebilmesi için 5 tane kamu spotunu hazırlayarak sosyal medya ve web sayfamızda yayımlayarak “insan ve ülke odaklı” bakışımızın bir yansıması olarak hizmete sunduk.
Bunlar:
1. Mobbing Nedir, Ne Değildir? (2,04 dk)
2. Ulusal ve Uluslararası Yasal Haklarımız. (3,42 dk)
3. Teknolojik Yıldırma veya Siber Mobbing. (2,37 dk)
4. Mücadele, İspat ve Şikayet Mekanizmaları. (3,22 dk)
5. Çözüm Önerileri. (2,46 dk)
MEYAD MEDYA Toplumun mobbing vebası hakkında doğru bilgilenmesi için ulusal ve mahalli tv programları, ulusal ajanslara demeçler, gazete, dergi ve dijital platformlar aracılığıyla söyleşiler ve radyo programları yaptık. Mobbing konusunu Türkiye’ye öğrettiğimizi gururla ifade edebilirim.
MEYAD ÜNİVERSİTELER MEYAD olarak sorunun bilimsel olarak irdelenmesi amacıyla birçok üniversite ile ortak çalışmalar yaptık, devam ediyoruz. Bunlar; İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmalar Merkezi ile İstanbul’da ortak konferans düzenledik. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi ile Sempozyum, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi ile Sempozyum, Hacettepe Üniversitesi Öğrencileri ile Panel, Malatya Turgut Özal Üniversitesi ile Panel, Tokat Gazi Osman Paşa Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi ile “Uluslararası Şiddet ve Şiddeti Önleme Kongresi” gibi pek çok akademik çalışmalar yaptık, devam ediyoruz.
M. Hülya Günay: MEYAD sloganı nedir?
İsmail Akgün: “Toplumsal bilinçlenme, toplumsal uzlaşı ve çalışma hayatına katkı için çalışıyoruz” ana sloganımızdır. Ayrıca “insan ve ülke”, “herkese ve her kesime”, “huzurlu, verimli ve kaliteli işler için insana yaraşır işyerleri” sloganlarını da kullanmaktayız. Özellikle herkese ve her kesime demekteki maksadımız siyasi değil, bilimsel ve teknik bir dernek olduğumuzun ilanı içindir.
M. Hülya Günay: Mobbing konusuna yoğunlaşan, dernek çatısı altında kurumsallaştıran bir uzman olarak mobbing olgusuna ilişkin çözüm önerilerinizden bahseder misiniz?
İsmail Akgün: Öncelikle bir sorun varsa bataklığı kurutmadan pansuman tedavinin asla çözüm olmayacağı herkes tarafından bilinen bir gerçektir. Biz çözüm için ulusal ve uluslararası düzenlemeler aramakla birlikte aslında ULUSAL ÇÖZÜM yolarını ısrarla ve önemle savunuyoruz. Çünkü Batı, çözümü kendi değerleri üzerine kurmaktadır. Bu değerler bizim değerlerimizle çoğu kez uyuşmamaktadır. Ayrıca Batı, kendisi için insan haklarını önemsemektedir. Söz konusu başkası olunca umursamaz bir tutum sergilemekte ve hatta bazen haklı bile görebilmektedir.
Bu nedenle çözüm önerilerimizi şu şekilde arz etmek isterim;
1-Yapısal Düzenlemeler Her türlü atama, liyakat ve ehliyet esas alınarak adalet ilkesi ile yapılmalıdır.
İş tanımları açık ve net olmalıdır. Kamu ve özel sektörde yükselme kriterleri net, objektif ve adil olmalıdır. Yöneticiler, uzmanlıklarının yanı sıra “insan yönetimi” konusunda özel ve kapsamlı eğitimden geçirilmeli, yönetim anlayışı yerine “Yönetişim” anlayışını benimsemelidir. Yöneticiler, teftiş ve denetimin yanı sıra bağımsız denetim kurumlarınca denetime tabi tutulmalıdırlar (Ombudsmanlık Kurumu, Türkiye Eşitlik ve İnsan Hakları Kurumu gibi).
2-Eğitim ve Rehabilitasyon İşe girişte ve her beş yılda bir, oryantasyon eğitimleri kapsamında «Mobbing» eğitimleri zorunlu olmalıdır. Mobbing mağdurları ve ailelerine rehabilitasyon desteği sağlanmalıdır.
3-Şikâyet Mekanizması Tarafsızlık ilkesi gereğince şikâyetler, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunca, işin uzmanları tarafından objektif, adil ve hızlı incelenerek sonuçlandırılmalıdır.
4-Ödüllendirme Mobbing şikâyeti gelmeyen kurum yöneticisine ödül verilerek, MOBBİNGSİZ KURUM bayrağı vb. sistem ile olayın önemi vurgulanmalıdır.
5-Yasal Düzenlemeler 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 4857 Sayılı İş Kanunu’nda caydırıcı düzenlemeler yapılmalıdır. Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yapılacak düzenleme ile “mobbing suçları” için hapis cezası öngörülmelidir. MOBBİNG Yasası çıkarılmalıdır.
6-Sivil Toplum Kuruluşları Kamu ve özel sektör, sorunun çözümüne yönelik MEYAD gibi “Bilimsel ve Teknik” kuruluşlarla (STK) etkin işbirliği yapılmalıdır.
